Protojerej Nenad Barački – Sveštenik, pisac i melograf srpskog crkvenog pojanja

Nenad Barački je živeo i radio kao parohijski sveštenik u Begej Svetom Đurđu (1907-1910) i za to vreme svojim trudom i delatnošću ostavio je neizbrisiv trag o istoriji našeg mesta, objavivši knjigu „Pravoslavna srpska parohija u Bega Sv. Đurđu“. Pored toga što je bio sveštenik i veroučitelj, Nenad Barački je bio i pisac, a u naučnoj javnosti će ostati zapamćen kao MELOGRAF(melografisanje znači beleženje, zapisivanje narodnih crkvenih napeva, prim.aut) srpskog crkvenog pojanja po karlovačkom napevu.

Rođen je 25. novembra 1878. godine u bačkom selu Bođani. Osnovnu školu je pohađao u Bođanima i Sremskim Karlovcima. Tokom dve godine kao manastirski đak, učio je pojanje u manastiru Kovilj. Gimnazijsko školovanje je započeo u Sremskim Karlovcima, a završio u Sušaku (Republika Hrvatska). Posle položene mature, završio je Karlovačku bogosloviju 1904. godine. Iste godine ga je temišvarski episkop dr Georgije Letić rukopoložio za sveštenika. Iz njegove kratke biografije, sačuvane u rukopisnoj zaostavštini Muzikološkog Instituta SANU u Beogradu, saznajemo da je 1922. godine diplomirao i na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Kao parohijski sveštenik, službovao je pre Prvog svetskog rata u više parohija temišvarske eparhije, između ostalih i u našem mestu Begej Svetom Đurđu od 1907. do 1910. godine.

Njegova dugogodišnja karijera kao sveštenika i veroučitelja, bila je primer posvećenosti pravoslavnoj veri i svom rodu, ali ono što je njegovo ime proslavilo i sačuvalo generacijama do danas, je svakako njegova delatnost kao melografa i izdavanje notnih zapisa srpskog crkvenog pojanja. Kasniji rad sa učenicima različitih sposobnosti i nedovoljnog predznanja, podstakli su ga na notno zapisivanje crkvenog pojanja i štampanje pojačkih zbornika, dovoljno praktičnih za redovnu upotrebu. Tako je štampan i „Notni zbornik srpskog narodnog crkvenog pojanja po karlovačkom napevu“, objavljen u Novom Sadu 1923. godine. Potom je 1925. godine izdao “Liturgiju Sv. Jovana Zlatoustog”, po ruskom napevu za dva dečija glasa. Iste godine objavio je zbirku bogoslužbenih pesama “Sveti i Veliki Petak”, večernje i povečerje s kanonima plač Majke Božje, a 1926. godine “Roždestvo Hristovo ili Božić”, pravoslavno-srpsko crkveno pojanje. Tokom 1928. godine, iz štampe je izašla “Stihira opsta svetiteljima srpskim”. Po penzionisanju 1930. godine, nastavio je rad na zapisivanju srpskog narodnog crkvenog pojanja. Poslednja objavljena pojačka knjiga bila je “Voskresenije Hristovo ili Uskrs”, pravoslavno-srpsko crkveno pojanje o ovom prazniku.

Uživajte u 10. zapisu protojereja Nenada Baračkog: Stihira na “Gospodi vozvah”, u izvedbi hora „Sveti Stefan Dečanski“ iz Novog Sada. Dirigent: Tamara Adamov Petijević

Pored melografskog rada i objavljivanja notne građe, Nenad Barački je bio i pisac udžbenika za više razrede srednjih škola: Istorija hrišćanske crkve i Istorija srpske crkve.

Kao parohijski sveštenik, službovao je pre Prvog svetskog rata u više parohija temišvarske eparhije. U Begej Svetom Đurđu je služio kratko, od 1907. do 1910. godine, zaduživši naše mesto objavljivanjem monografije: „Pravoslavna srpska parohija u Bega sv. Đurđu“. Knjiga je štampana u štampariji Save Tolickog u Velikom Bečkereku. Na 105 strana teksta, Nenad Barački je obuhvatio sedam vekova dug istorijski razvoj sela, od prvog pisanog pomena 1319. do 1908. godine. Knjiga se sastoji od sedam poglavlja i svako poglavlje je pisano na osnovu prikupljenih podataka iz arhive Srpske pravoslavne crkvene opštine Begej Sveti Đurađ, kao i na osnovu i danas relevantne literature, mesnog usmenog predanja i onog, što je sam kao dobar posmatrač mesnih prilika video i doživeo. Iako u uvodu knjige skromno navodi: „Pokušao sam da sačinim i javnosti u ruke da predam, opis ovdašnje parohije u najkraćim crtama“, knjiga Nenada Baračkog je i do danas ostala nezaobilazna literatura za proučavanje društvenog života i običaja Srba u Banatu krajem 19. i početkom 20. veka, svedočeći o jednom trenutku u vremenu, ovako sačuvanom budućim genercijama od potpunog zaborava.

Spomen na život i rad protojereja Nenada Baračkog, završićemo njegovim rečima:S mnogo mara, volje i ljubavi sam radio ovaj posao, pa ga s tim predajem u amanet onima, kojima sam ga namenio“.

Podelite članak